สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุ

สุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุมีผลต่อสุขภาพร่างกาย เนื่องจากวัยนี้ภูมิต้านทานลดต่ำลง หากดูแลรักษาภายในปากและฟันอย่างดี ใส่ใจความสะอาด ก็จะเป็นทางหนึ่งที่ลดโอกาสเกิดโรค และมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงในวัยสูงอายุ 

ขณะเดียวกัน หากร่างกายมีภูมิต้านทานที่ลดต่ำลง จะส่งผลให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคในช่องปาก เช่น โรคปริทันอักเสบ และจะมีความรุนแรงมากกว่าคนที่มีสุขภาพแข็งแรง

ปัญหาสภาพช่องปากที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ ได้แก่
- แผลในช่องปาก
- สภาพปากแห้ง น้ำลายน้อย
- เนื้อเยื่อส่วนที่รองรับฐานฟันปลอมอักเสบ
- คอฟันสึก
- รากฟันผุ
- ฟันผุเหลือแต่ตอ
- เหงือกอักเสบ
- โรคปริทันต์อักเสบ
- มะเร็งในช่องปาก

สุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุเป็นอย่างไร 
1. ต่อมน้ำลายทำงานลดลง ต่อมรับรสทำงานเปลี่ยนไป น้ำลายซึ่งช่วยชะล้างในช่องปากลดลง ทำให้มีการเกาะของแผ่นคราบจุลินทรีย์ได้ง่ายขึ้น

2. กล้ามเนื้อช่องปากอ่อนแรงทำให้ การควบคุมการกลืนลดลง แรงในการบดเคี้ยวอาหารลดลง บางครั้งอาจมีอาหารเหลือค้างในปาก ทำให้เป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค

3. มีความเสี่ยงต่อภาวะปอดอักเสบจากการสำลักได้ 

4. มีการสะสมของแผ่นคราบจุลินทรีย์ เป็นโรคปริทันต์อักเสบ ฟันผุมากขึ้น

5. ได้รับยาหลายชนิด บางชนิดมีผลต่อสภาวะช่องปาก เช่นทำให้ปากแห้ง

6. มีความต้องการดูแลช่องปากมากขึ้น แต่ความสามารถในการดูแลตัวเองลดลง

เรียบเรียงจากหนังสือ รู้-เฒ่า-ทัน-สุข
ผู้เขียน : ทพญ.นันทนา ศรีอุดมพร
งานทันตกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี